Licht, das sich den Hirten zeigt – und die Hirtinnen stützen sich auf den Stock

Predigt zu Weihnachten 2022, Stadtkirche, Pfarrerin Ruth Oppliger

«Liecht, wo sech de Hirte zeigt…», das isch ä Zile vom Lied, wo mir hei gsunge. D Hirte schtö hüt ar Wiehnachte im Mittupunkt. U was d Hirtinne ageit, di si natürlech ou derbi. «und die Hirtinnen stützen sich auf den Stock…»

Hirte u Hirtinne si i ihrer Roue äs Symbol. Dr Hirt, d Hirtin het üblecherwiis ä Stock bi sich. So wird das ou dür d Johrhunderte bildlech dargschteut. I ha äs paar Stöck us dr Familie derbi, si si für mi Erinnerigsstück u verzeue ganzi Läbesgschichte: Hakenstock (Grossvater), Stock mit Silbergriff (Tante), eleganter Gehstock (Schwiegermutter), Haselstock (Vater).

Zyte-Lied

Ds Lied 430 isch momentan üses Zytelied. Scho am 3. Advent hani mi nöcher mitem Lied u sim Text usenanggsetzt, – denn bsungers mit dr Symbolik rund ums Liecht.

Gott aus Gott und Licht aus Licht,
Feuer, das aus Feuer bricht,
Ewigkeit, noch nie erkannt,
Himmel, der zur Erde fand.

Licht, das sich den Hirten zeigt,
Wort, das in Palästen schweigt,
Macht, die unsre Ohnmacht sieht,
Gott, der seinen Himmel flieht.

RG 430,1.2

D Melodie isch us aute Zyte überlieferet, si geit bis is Johr 900 n.Chr. zrugg. 1524 het dr Martin Luther na däm aute Hymnus das Lied komponiert. Dr Text isch modern, är stammt vom Georg Schmid u isch vo 1990. Das Zytelied isch äs Wiehnachtslied.

I churzer Zämefassig isch d Gschicht vo Wiehnachte verzeut: Gott chunnt uf d Wält. Gott us Gott, ds Göttleche trifft ds Mönschleche. Gott chunnt noch zu üs ime chliine Ching. Dr Himmu fingt so zur Ärde. Gott us Gott u Liecht us Liecht.

Hirtinnen und Hirten

«Es waren Hirten auf dem Feld» schteit in Lukas 2. «Licht, das sich den Hirten zeigt», heissts im Lied 430. Natürlech si d Familiene, Froue u Ching, ou mit de Manne bi de Tier ufem Fäld, dusse ir Nacht. Dass dr Messias isch gebore worde, wo d Mönsche scho sit Johrhunderte druf warte, das vernä d Hirte u Hirtinne aus Erschti.

Dr Ängu seit: Euch isch hüt dr Retter gebore, Chrischtus, dr Gsaubet, ir Stadt vom David. Dr Himmu chunnt uf d Ärde. Ä jungi Frou, d Maria, het Jesus gebore. Vater isch dr Joseph. Aus Eutere gä si em Ching uf dr Wäut äs Doheim, Geborgeheit u Schutz. Nid ime Palast fingt das aus statt. Ime eifache Schtau ds Bethlehem wicklet d Maria nar Geburt ds Ching i Wingle u leits ine Fueterchrippe. I arme Verhältnis u unger schwiergie Umschtäng isch das passiert.

D Hirte förchte sech, wo dr Ängu i häuem Liecht erschiint. Si empfinge weniger Angscht aus grossi Ehrfurcht. Das göttleche Liecht, wo d Wält cha verändere, lüüchtet für si. U si mache sech ufe Wägs für ds Ching go z bestuune u z verehre.

D Hirtinne schtö fürne Mönschegruppe, wo unger herte Bedingige läbt.

Ds Wort vo Gott redt di gnüegsame Mönsche a, ds Liecht schiint zmitts i ds Läbe ir fiischtere Chäuti. D Hirte u Hirtinne si ire ganz bsungrige Roue i der Wiehnachtsgschicht, si wärde i däm Ereignis ds Bethlehem is Liecht rückt. So überchöme si ä grossi Würd u ä wärtvoue Uftrag vo Gott.

Si gö jo de ou aus Erschti aune ir Umgäbig vor Geburt vo Jesus go verzeue. Si wärde zu Verkünderinne u Botchafter vo däm wäutbewegende Ereignis. Si verkünde scho im Moment, wo si Maria u Joseph u ds Ching finge, das Wort, wo ihne vom Ängu isch überbrocht worde: Dass das Ching ir Chrippe dr Retter isch, dr Christus.

Druf heissts jo bi Lukas, dass d Maria di Wort vo de Hirte i ihrem Härz bewegt het.

Das isch für mi eini vo de bedütsamschte Schteue ir Geburtsgschicht.

Für ds Wort «bewege» schteit im griechische Urtext dr Begriff «symballein». Das bedütet soviu, wi zämefüege. Dervo chunnt ds Wort «Symbol». Mir bruuche Symbol für ds Unfassbare z erahne. Offebar cha ou d Maria ersch langsam fasse, weles Wunger do passiert isch. Gott wird Mönsch, das Gheimnis vom Gloube cha älleini dr Verstang nid fasse, äs bruucht derfür ds Härz.

Stab und Stock

Hirte, wo zu ihrne Schof luege, Hirtinne, wo ihri Tier versorge, das isch äs Sinnbild für Geborgeheit u Schutz. Im Zämehang mitem Nomadetum wird scho ir Läbeswäut vom aute Israel ds Biud vom Hirt hüfig für Gott  brucht. Im Ps 23 im AT isch Gott dr guet Hirt, wo ds Läbe lot glinge. Ou we mir dürnes dunkus Tau müesse, isch Gott bis üs. Si Stab u si Stock gä üs Zueversicht, so heissts im aute Gebät.

I christlecher Zyt isch dr Hirt eis vo de bekanntischte Symbol für Jesus Christus. Är wird im NT beschriebe aus guete Hirt, wo sech um jedes einzelne Schof sorget, Joh 10. Ä Hirt wird eigetlech gäng miteme Stock dargschteut. D Hirtin schützt mitem Stab d Herde vor Gfahr. Dr Hirt leitet mitem Stock d Tier ane guete Ort.

D Hirtinne u Hirte, wo hüete, bruche säuber ou ä Ungerstützig u ä Begleitig. Si chöi sech uf ihre Stock stütze, chöi sech dran feschthaute, für ihri Ufgab wahrznä u zwüschine ou Rueh z finge.

Öppis, wo üs stützt, wine Stab, das bruuche mir aui: Sigs Gott, wo üs aus gueti Hirtin schützt u Jesus, wo üs ä sichere Wäg zeigt. Oder sigis Mönsche, wo üs Sicherheit gä u wo mir üs a ihne chöi ha, we üsi Schritte unsicher si.

Dr Stäcke isch äs Sinnbild für Sicherheit u Schutz. Für mi hei Stäcke sit chliin ä bsungregi Bedütig. Me het se eifach brucht doheim u si hei i verschiedener Hinsicht Hiuf u Erliechterig brunge:

- Do isch einisch Grossvaters Hoggestäcke, woner im Auter het bruucht. Wenner mitem Velo is Dorf isch, het er ne aube hinger ufe Packträger gchlemmt.

- Dä Stab miteme silbrige Griff het mir Tante ghört. Si isch vo Geburt a gehbehinderet gsi u het aus Hiuf nüt aus ä eifache Stäcke gha.

- Ei Stock het mir Schwiegermueter ghört. Si het ne nid lang brucht. Denn we si ne het mitgno, het si erklärt, dass si eigetlech gar ke Stäcke bruuchi, si heig ne nume derbi, dass sech di angere Aute besser füehli.

-U de isch no Vaters Hasustäcke. Üse Vater het eigetlech fasch gäng ä Stäcke bi sech gha, bim Chüeh Uslo, bim Zuune, bim Marsch dür Fäld u Wald.

«Licht, das sich den Hirten zeigt». Gott isch uf d Wält cho. Ds Liecht schiint de Hirtinne u Hirte denn u aune Mönsche. Ou für üs isch Christus gebore.

Drum fiire mir Wiehnachte, jedes Johr, bis hüt.